Falke Pisano - niet zo / te worden / geregeerd / door dat

Tentoonstelling Falke Pisano - niet zo / te worden / geregeerd / door dat

Voor haar projectmatige tentoonstelling in Kunstinstituut Melly, presenteert kunstenaar Falke Pisano een nieuw werk dat voortkomt uit haar onderzoek naar de eerste spaarbank in Rotterdam. De Spaarbank te Rotterdam werd aan het begin van de negentiende eeuw opgericht door een groep welvarende bewoners en een opkomende lokale bourgeoisie. De bank was een initiatief van leden van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen die enkele decennia eerder, in 1784, was opgericht. Het doel van deze stichting was het stimuleren van persoonlijke groei en zelfdiscipline bij burgers uit de arbeidersklasse en financieel kansarmen. ‘t Nut zag de verspreiding van deugd als een manier om een verdeelde samenleving bij elkaar te brengen. Ook de opening van de Spaarbank stond in het teken van deze overtuiging.

Bij het Stadsarchief Rotterdam had Pisano toegang tot notulen van bestuursvergaderingen, verslagen en correspondentie over deze instellingen. Ook bezocht zij regelmatig de website van de familie Engelfriet, met diverse verhalen over de geschiedenis van Rotterdam. Deze en andere literatuur introduceerde haar in de totstandkoming van een burgerlijke samenleving in Nederland rond de eeuwwisseling van de achttiende en negentiende eeuw. De kunstenaar legt uit dat ze door haar onderzoek het zogenaamde burgerlijke 'beschavingsoffensief' van 19e eeuw ontdekte; en dat ze zo de geschiedenis van de Spaarbank in een context kon plaatsen. "Ik richtte me vooral op de manier waarop gemeenschappelijke waarden en wereldbeelden van de elite werden overgebracht via administratieve taal," zegt ze, "die ik toekomstgericht en betuttelend vond en als zodanig ontwrichtend en transformerend voor sociale relaties en instellingen."

In haar nieuwe werk, niet zo / te worden / geregeerd / door dat​, gaat Pisano in op de erfenis en het huidige gewicht van dergelijke standpunten en taal rondom armoedepreventie. Het middelpunt van Pisano's kunstinstallatie is gebaseerd op een doorsnee vergader (of bestuurs-) tafel. Het tafelblad is opgebouwd uit zeven losse panelen. Onder elk paneel bevinden zich unieke gezeefdrukte illustraties. De illustraties tonen acties, ruimtes en momenten van uitwisseling, crisis en controle. In eerste instantie verborgen, zullen de beelden tijdens geplande performances van Pisano gebruikt worden om verschillende verhalen te vertellen. Hiertoe zal ze de tafel al vertellende uit elkaar halen en herordenen. Dit betekent ook dat de performance de basisvorm van de sculptuur verandert, en daarmee de veronderstelde functie van een tafel in relatie tot de macht van besluitvorming.